Microsoft firmasının geliştirdiği ve dünya üzerinde en çok kullanılan işletim sistemidir. Kullanımının bir hayli kolay olması bu denli yaygın bir şekilde kullanılmasını sağlıyor.
Windows XP yüklü olan bir bilgisayar çalıştırıldığında işletim sistemi devreye girer ve bir süre sonra Windows 98 ekranı karşımıza gelir. Karşımıza gelen bu ekrana Masaüstü adını veririz. Masaüstünde bulunan simgeler ise bilgisayarımızda bulunan programları daha pratik bir şekilde çalıştırabilmemiz için Windows tarafından oluşturulmuş Kısayollardır. Ekranın sol alt köşesinde bulunan Başlat düğmesinin bulunduğu gri çubuğada Görev Çubuğu adı verilir.
Programları Çalıştırmak
Windows’da bir program çalıştırmak için bir çok yol var. Programları çalıştırmak için masaüstünde bulunan kısayol simgeleri kullanılabileceği gibi başlat menüsüde kullanılabilir.
1. Masaüstünde bulunan simgeyi seçili hale getirirdikten sonra enter tuluna basılır.
2. Masaüstünde bulunan simgeye çift tıklama yapılır.
3. Masaüstünde bulunan simgeye sağ tıklayıp gelen menüden aç komutu verilir.
4. Başlat Menüsünden çalıştırmak istenilen program kısayolunun üzerine gelip tıklanır.
Pencereleri Yönetmek
Windows’da bütün programlar birer pencere içerisinde çalışır ve dolayısıyla bütün pencerelerin ortak özellikleri vardır. Bütün pencerelerde bir adet başlık çubuğı bulunur. Bu başlık çubuklarının sağ köşelerinde 3 adet simge bulunur. Bu simgler ile pencere kapatılabilir gizlenebilir veya boyutu değiştirilebilir. Başlık çubuğunun sol tarafında ise bu programın adı yazılıdır, bu yazının hemen sol tarafında bulunan küçük simge ise kontrol menüsüdür. Bu pencere içerisinde yapılabilecek işlemleri listeler.
Kapatma
1. Başlık Çubuğunda bulunan kapat düğmesine basılarak
2. Kontrol Menüsüne çift tıklayarak
3. Kontrol Menüsüne tek tıklayıp, gelen menüden Kapat seçilir.
4. Görev çubuğunda bulunan program simgesine sağ tıklayarak, gelen menüden Kapat seçilebilir.
5. Alt F4 tuş bileşenini kullanarak.
Simge Durumu
1. Başlık Çubuğunda bulunan simge durumunda küçült düğmesine basılarak
2. Kontrol Menüsüne tek tıklayıp, gelen menüden simge durumunda küçült seçilir.
3. Görev çubuğunda bulunan program simgesine sağ tıklayarak, gelen menüden simge durumunda küçült seçilebilir.
Ekranı Kaplama
1. Başlık Çubuğunda bulunan ekranı kapla düğmesine basılarak
2. Başlık çubuğuna çift tıklayarak
3. Kontrol Menüsüne tek tıklayıp, gelen menüden ekranı kapla seçilir.
4. Görev çubuğunda bulunan program simgesine sağ tıklayarak, gelen menüden ekranı kapla seçilebilir.
Taşıma
1. Başlık çubuğu üzerinde iken mouse’un sol düğmesine basarak sürükleyerek
2. Kontrol menüsü-Taşı komutu ile
3. Görev çubuğunda bulunan program simgesine sağ tıklayarak, gelen menüden Taşı komutu ile
Boyutlandırma
1. Pencerenin etrafındaki cizgiler üzerine mouse’ umuzu götürdüğümüzde işaretçi çift yönlü bir oka dönüşür. İşaretçi bu durumda iken sol düğmeye basarak mouse’u sürükleyip bırakırız.
2. Ekranı Kapla ve Önceki Boyut düğmeleri ile
3. Kontrol Menüsünden Ekranı Kapla ve Önceki Boyut komutları verilerek
4. Görev çubuğunda bulunan program simgesine sağ tıklayarak, gelen menüden Ekranı Kapla ve Önceki Boyut komutları verilerek.
Pencereler Arası Geçiş
1. Görev çubuğunda istediğimiz program simgesine tıklayarak
2. Alt Tab tuş bileşeni ile
Listeleme
Aktif durumdaki programları listelemek için görev çubuğunda boş bir alana sağ tıklanır. Açılan Menüden;
1. Pencereleri Basamakla
2. Pencereleri Dikey Döşe
3. Pencereleri Yatay Döşe
Masaüstünü Özelleştirmek
Windowsda Masaüstünü özelleştirnek için görüntü özellikleri adlı pencere kullanılır. Bu pencereyi açmak için;
1. Masaüstüne sağ tıklanır ve gelen pencereden özellikler komutu verilir.
2. Denetim masasında bulunan görüntü adlı simgeye iki kez tıklanır.
Bu işlemlerden sonra görüntü özellikleri adlı pencere açılır. Bu pencere içerisinde masaüstünü özelleştirebilmemiz için 6 adet sekme bulunur.
Artalan
Listede bulunan resimlerden birini seçerek Masaüstü Duvar Kağıdı olarak belirleyebiliriz.
Ekran Koruyucular
Ekran Koruyucusu adlı açılan liste kutusundan beğendiğimiz herhangibir ekran koruyucusunu seçerek bunu geçerli ekran koruyucumuz olarak belirleyebilirz. Bekleme adlı kutucuğa bir değer yazarakda bu ekran koruyucusunun ne kadar süre sonra devreye girmesini istediğimizi ayarlayabiliriz. İstersek bu ekran koruyucusuna şifre koyabilir ve şifreyi bilmeyen birinin ekran koruyucudan çıkmasını önleyebiliriz. Bunu yapabilmek içinde Parola Korumalı adlı onay kutucuğuna işaret koyduktan hemen sonra sağ tarafında bulunan değiştir adlı kutucuk ilede parolamızı belirleyebiliriz.
Görünüm
Pencerelerin başlık çubuklarının ve içeriklerinin rengini, mesaj kutularınn renklerini, Wndows’un pencerelerde ve menülerde kullandığı varsayılan yazıtiplerini değiştirebiliriz.
Etkiler
Masaüstünde bulunan Windows’un standart simgelerini değiştirebilir bunaları büyütüp küçültebiliriz. Pencerelerin nasıl taşınacağını menülerin nasıl açılacağını belirleyebilirz.
Web
Windows’da bulunan simgeleri normalde cift tıklama ile çalıştırabiliyorduk. Eğer istersek Web Sayfalarında olduğu gibi bu simgeleri tek tıklama ile çalışabilir hale getirebiliriz. Klasör Seçenekleri adlı düğmeciğe tıklayarak gelen pencereden Web biçemi seçersek simgeleriz tek tıklama ile çalışabilecek hale gelirler. Eğer yine
eskisi gibi çift tıklama ile çalışmalarını istiyorsak yine aynı pencereye gelip Klasik Biçemi seçip tamam düğmesine basarız.
Ayarlar
Bu pencere ile ekran çözünürlüğü ve aynı anda kullanılabilecek renk sayısını ayarlayabiliriz. Bu sayede ekranın daha canlı renkler ile ve daha net görülmesini sağlayabiliriz.
Windows Programları
Windows işletim sistemi ile sistemi ile bilgisayara kurulan ve gerçekten işlevsel olan birkaç program vardır. Bu programlar günlük çalışma hayatında kullanılmaktadır. Bu programlar Başlat-Programlar-Donatılar menüsünde bulunurlar.
Hesap Makinesi
Bu program Harddiskte Windows klasörü içerisinde Calc.exe adı ile bulunur ve Başlat-Programlar-Donatılar-Hesap Makinası kısayolu ile çalıştırılabilir. Normal bir hesap makinası ile yaptğımız işlerin tamamını ve bu program ile yapabilmekteyiz.
Not Defteri
Bu program Harddiskte Windows klasörü içerisinde Notepad.exe adı ile bulunur ve Başlat-Programlar-Donatılar-Not Defteri kısayolu ile çalıştırılabilir. Basit bir metin editörüdür. Bu programda yazdığımız yazılar bilgisayara txt uzantısı ile kaydedilirler. Not Defterinde hazırlanan bir dosya en fazla 64 KB. Büyüklüğünde olabilir.
Wordpad
Bu program Harddiskte Windows klasörü içerisinde Wordpad.exe adı ile bulunur ve Başlat-Programlar-Donatılar-Wordpad kısayolu ile çalıştırılabilir. Not defterine oranla çok daha gelişmiş bir kelime işlemcidir. Bu programda yazdığımız yazılar bilgisayara doc uzantısı ile kaydedilirler.
Paint
Bu program Harddiskte Windows klasörü içerisinde Mspaint.exe adı ile bulunur ve Başlat-Programlar-Donatılar-Paint kısayolu ile çalıştırılabilir. Resim işleme programıdır. Bu programda yaptığımız resimler bilgisayara bmp uzantısı ile kaydedilirler.
Görev Çubuğunu Yönetmek
Görev çubuğunu ekranda farklı bir noktaya alabilmek ve boyutlarını değiştirmek mümkündür.
Taşıma
Mouse’u Görev Çubuğunun üzerine götürüp ekranda sağ, sol, alt veya üst köşelere doğru sürükleyerek, Görev Çubuğunu ekranda herhangibir yere alabiliriz.
Boyutlandırma
Mouse’umuzun Görev çubuğu üzerinde çift yönlü bir oka dönüşmesini sağladıktantan sonra sol düğmeye basarak Görev çubuğunun boyutunu değiştirebiliriz.
Görev Çubuğunu Özelleştirmek
Görev çubuğunu özelleştirmek için Görev Çubuğu Özellikleri pencerisini açmamız gerekir. Bu pencereyi açmak için iki farklı yol izlenebilir. Görev çubuğunda boş bir alana sağ tıklayıp özellikler seçebiliriz veya Başlat-Ayarlar-Görev Çubuğu ve Başlat Menüsü komutunu veririz. Gelen pencerede Görev Çubuğu Seçenekleri adlı sekmeye tıklarız. Bu pencerede dört farklı seçenek vardır;
Her Zaman Üstte; bu seçenek işaretliyse görev çubuğu her zaman çalışan programların üstündedir.
Otamatik Gizle; bu seçenek işaretliyse görev çubuğu kendi kendini gizler ve mousle üzerine gidildiğinde kendini gösterir.
Başlat Menüsünde Küçük Simgeler Göster; bu seçenek işaretliyse başlat menüsünde bulunan programları küçük simgeler ile gösterir.
Saati Göster; bu seçenek işaretliyse Görev Çubuğunun sağ tarafında sistem saati gösterilir.
Başlat Menüsünü Özelleştirmek
Başlat Menüsünü özelleştirmek için Görev Çubuğu Özellikleri pencerisini açmamız gerekir. Bu pencereyi açmak için iki farklı yol izlenebilir. Görev çubuğunda boş bir alana sağ tıklayıp özellikler seçebiliriz veya Başlat-Ayarlar-Görev Çubuğu ve Başlat Menüsü komutunu veririz. Gelen pencerede Başlat Menüsü Programları adlı sekmeye tıklarız. Bu pencerede dört farklı seçenek vardır;
Temizle; Bu düğme ile Başlat-Belgeler menüsünde bulunan en son çalıştırılan 15 adet dosya adı temizlenir.
Ekle; Bu düğmeciğe tıklandığında karşımıza kısayol oluşturma penceresi gelir. Buradan istediğimiz dosya seçilerek başlat menüsüne kısayolunu ekleyebiliriz.
Kaldır; Bu düğmeciğe tıklandığında karşımıza Başlat-Programlar altında bulunan kısayolların bir listesi gelir. Bu listeden istediğimiz bir kısayolu seçerek silebiliriz. Bir kısayol silmek için kullanılabilicek bir başka yol ise;
Başlat Menüsünde herhangi bir kısayol üzerinde iken sağ tıklayıp gelen menüden sil komutunu vermektir. Silinen kısayollar geri dönüşüm kutusuna gönderilir.
Gelişmiş; Bu düğmeciğe tıklandığında Windows Gezgini içerisinde başlat menüsü kısayolları karşımıza gelir. Burada yeni program grupları (klasörler) oluşturablir, kopyalama, taşıma, silme ve yeniden adlandırma işlemleri gerçekleştirilebilir.