Python’da dosya okuma ve yazma işlemleri, programların verileri dış kaynaklardan almasını veya verileri dış kaynaklara kaydetmesini sağlar. Dosya işlemleri, dosyaların doğru şekilde açılması, okunması, yazılması ve kapatılması ile gerçekleştirilir. Python, bu işlemler için çeşitli yöntemler sunar.

1. Dosya Okuma (Reading a File)

Bir dosya açıldıktan sonra, dosya içeriğini okumanın birkaç yolu vardır. Dosya okuma işlemleri genellikle 'r' (okuma) modunda yapılır.

a. read() Metodu

read() metodu, dosyanın tamamını tek seferde okur ve bir string olarak döner.

Örnek:

with open("example.txt", "r") as file:
content = file.read()
print(content)

Bu örnekte, example.txt dosyasının tüm içeriği content değişkenine okunur ve ekrana yazdırılır.

b. readline() Metodu

readline() metodu, dosyanın bir satırını okur ve bir sonraki çağrıldığında bir sonraki satırı okur.

Örnek:

with open("example.txt", "r") as file:
line = file.readline()
while line:
print(line, end="") # Satırların arasında ekstra boşluk bırakmamak için end="" kullanılır
line = file.readline()

Bu örnekte, dosya satır satır okunur ve her satır ekrana yazdırılır.

c. readlines() Metodu

readlines() metodu, dosyanın tüm satırlarını bir liste olarak döner. Her satır listenin bir elemanı olur.

Örnek:

with open("example.txt", "r") as file:
lines = file.readlines()
for line in lines:
print(line, end="")

Bu örnekte, dosyanın tüm satırları bir liste olarak okunur ve ardından her satır ekrana yazdırılır.

2. Dosya Yazma (Writing to a File)

Bir dosyaya yazmak için dosya 'w' (yazma) veya 'a' (ekleme) modlarında açılmalıdır.

a. write() Metodu

write() metodu, dosyaya bir string yazar. Dosya 'w' modunda açıldığında, dosya zaten mevcutsa içeriği silinir; mevcut değilse yeni bir dosya oluşturulur.

Örnek:

with open("example.txt", "w") as file:
file.write("Bu bir deneme yazısıdır.\n")
file.write("Bu, yeni bir satırdır.")

Bu örnekte, example.txt dosyasına iki satır yazılır. Eğer dosya zaten mevcutsa, içeriği silinir ve yerine bu yeni içerik yazılır.

b. writelines() Metodu

writelines() metodu, bir liste içindeki birden fazla satırı dosyaya yazmak için kullanılır. Her bir satır, liste içinde bir string olarak verilmelidir.

Örnek:

lines = ["Satır 1\n", "Satır 2\n", "Satır 3\n"]

with open("example.txt", "w") as file:
file.writelines(lines)

Bu örnekte, example.txt dosyasına birden fazla satır içeren bir liste yazılır.

c. Dosyaya Ekleme (Appending to a File)

Bir dosyanın sonuna yeni veri eklemek için dosya 'a' modunda açılır. Bu modda, mevcut dosyanın içeriği korunur ve yeni veri dosyanın sonuna eklenir.

Örnek:

with open("example.txt", "a") as file:
file.write("\nBu satır dosyanın sonuna eklenmiştir.")

Bu örnekte, mevcut example.txt dosyasının sonuna yeni bir satır eklenir.

3. İkili Dosya Okuma ve Yazma (Binary File Operations)

İkili dosyalar (örneğin, resimler, ses dosyaları) 'b' modu kullanılarak okunabilir veya yazılabilir. Bu modda, dosya metin yerine ikili (binary) formatta işlenir.

a. İkili Dosya Okuma

Örnek:

with open("example.jpg", "rb") as file:
content = file.read()
# İkili veriyle işlem yapabilirsiniz

Bu örnekte, example.jpg dosyası ikili formatta okunur ve içeriği content değişkenine yüklenir.

b. İkili Dosya Yazma

Örnek:

with open("output.jpg", "wb") as file:
file.write(content)

Bu örnekte, daha önce okunan ikili veri yeni bir dosyaya yazılır.

4. Dosya İşlemlerinde Hata Yönetimi

Dosya işlemleri sırasında hatalar oluşabilir (örneğin, dosya mevcut değilse). Bu durumlar try-except bloklarıyla yönetilebilir.

a. Hata Yönetimi ile Dosya Açma ve Okuma

Örnek:

try:
with open("example.txt", "r") as file:
content = file.read()
print(content)
except FileNotFoundError:
print("Dosya bulunamadı!")
except IOError:
print("Dosya okuma hatası!")

Bu örnekte, dosya mevcut değilse veya okuma sırasında bir hata oluşursa, hata yakalanır ve uygun bir mesaj yazdırılır.

Python’da dosya okuma ve yazma işlemleri, verilerin depolanması ve işlenmesi için kritik öneme sahiptir. Dosya işlemleri sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli noktalar, dosyanın doğru şekilde açılması, işlem tamamlandığında kapatılması ve olası hataların doğru şekilde yönetilmesidir. Python’un with ifadesi, dosyaların güvenli bir şekilde açılmasını ve kapatılmasını sağlarken, try-except blokları dosya işlemlerinde hata yönetimi için önemli bir araçtır. Python’da Dosya İşlemleri