Python’da operatörler, değişkenler ve değerler üzerinde işlemler yapmak için kullanılır. Aritmetik, karşılaştırma ve mantıksal operatörler, Python’daki en temel ve yaygın olarak kullanılan operatörlerdir. Bu bölümde, bu operatörlerin nasıl çalıştığını inceleyeceğiz.

1. Aritmetik Operatörler

Aritmetik operatörler, sayısal değerler üzerinde temel matematiksel işlemleri gerçekleştirmek için kullanılır.

a. Toplama (+)

• İki veya daha fazla sayıyı toplamak için kullanılır.

  result = 10 + 5 # 15

b. Çıkarma (-)

• Bir sayıyı diğerinden çıkarmak için kullanılır.
  result = 10 - 5 # 5

c. Çarpma (*)

• İki veya daha fazla sayıyı çarpmak için kullanılır.
  result = 10 * 5 # 50

d. Bölme (/)

• Bir sayıyı diğerine bölmek için kullanılır. Sonuç her zaman float (ondalıklı sayı) olarak döner.
  result = 10 / 5 # 2.0

e. Modülüs (%)

• Bir sayıyı diğerine böldükten sonra kalanı verir. Genellikle çift/tek sayı kontrolü veya döngülerde kullanılır.
  result = 10 % 3 # 1

f. Üs Alma (**)

• Bir sayının diğer sayıya üssünü alır.
  result = 2 ** 3 # 8

g. Tam Bölme (//)

• Bir sayıyı diğerine böldükten sonra bölümün tam kısmını verir. Sonuç tamsayı (integer) olur.
  result = 10 // 3 # 3

2. Karşılaştırma Operatörleri

Karşılaştırma operatörleri, iki değeri karşılaştırmak ve bu karşılaştırmanın sonucunu True veya False olarak döndürmek için kullanılır. Bu operatörler genellikle koşullu ifadelerde (if-elif-else) kullanılır.

a. Eşit mi? (==)

• İki değerin birbirine eşit olup olmadığını kontrol eder.
  result = (10 == 5) # False

b. Eşit Değil mi? (!=)

• İki değerin birbirine eşit olmadığını kontrol eder.
  result = (10 != 5) # True

c. Büyük mü? (>)

• Sol taraftaki değerin sağ taraftaki değerden büyük olup olmadığını kontrol eder.
  result = (10 > 5) # True

d. Küçük mü? (<)

• Sol taraftaki değerin sağ taraftaki değerden küçük olup olmadığını kontrol eder.
  result = (10 < 5) # False

e. Büyük veya Eşit mi? (>=)

• Sol taraftaki değerin sağ taraftaki değerden büyük veya eşit olup olmadığını kontrol eder.
  result = (10 >= 5) # True

f. Küçük veya Eşit mi? (<=)

• Sol taraftaki değerin sağ taraftaki değerden küçük veya eşit olup olmadığını kontrol eder.
  result = (10 <= 5) # False

3. Mantıksal Operatörler

Mantıksal operatörler, birden fazla koşulu birleştirmek ve bu koşullara göre karar vermek için kullanılır. Mantıksal operatörler, True veya False değerleri döndürür.

a. ve (and)

• Tüm koşullar True olduğunda True döner. Eğer bir koşul False ise, genel sonuç False olur.

  result = (10 > 5 and 8 < 10) # True
  result = (10 > 5 and 8 > 10) # False

b. veya (or)

• Koşullardan en az biri True olduğunda True döner. Tüm koşullar False ise genel sonuç False olur.

  result = (10 > 5 or 8 > 10) # True
  result = (10 < 5 or 8 > 10) # False

c. değil (not)

• Bir koşulun tersini alır. Eğer koşul True ise False, False ise True döner.

  result = not(10 > 5) # False
  result = not(10 < 5) # True

4. Operatörlerin Birlikte Kullanımı

Aritmetik, karşılaştırma ve mantıksal operatörler birlikte kullanılabilir. Python’da bu operatörlerin kullanımında işlem önceliği vardır:

1. Parantez İçindeki İşlemler: Öncelikli olarak hesaplanır.
2. Aritmetik Operatörler: **, *, /, //, %, +, -
3. Karşılaştırma Operatörleri: ==, !=, >, <, >=, <=
4. Mantıksal Operatörler: not, and, or

Örnek:

result = (10 + 5) * 2 > 20 and not(15 == 15) # False

Bu operatörler, Python’da verilerle çalışırken ve programların akışını kontrol ederken temel bir rol oynar. Mantıksal ve karşılaştırma operatörleri, özellikle karar yapıları (if-elif-else) ve döngülerde çok kullanışlıdır.