Python’da döngüler, belirli bir kod bloğunu birden fazla kez çalıştırmak için kullanılırken, fonksiyonlar belirli bir görevi yerine getiren, yeniden kullanılabilir kod bloklarıdır. Döngüler ve fonksiyonlar, programlamada kodun daha verimli ve düzenli olmasını sağlar.

1. Döngüler

Döngüler, bir işlem belirli bir koşul doğru olduğu sürece tekrar tekrar gerçekleştirilir. Python’da iki ana döngü türü vardır: for ve while döngüleri.

a. for Döngüsü

for döngüsü, bir koleksiyonun (örneğin bir liste, demet veya string) elemanları üzerinde yineleme yapmak için kullanılır.

i. for Döngüsünün Temel Kullanımı

fruits = ["Elma", "Muz", "Çilek"]

for fruit in fruits:
print(fruit)

Bu örnekte, fruits listesinde yer alan her bir eleman sırayla fruit değişkenine atanır ve döngü her iterasyonda bu değeri yazdırır.

ii. range() Fonksiyonu ile for Döngüsü

range() fonksiyonu, belirli bir aralıkta sayılar üretmek için kullanılır ve genellikle for döngüsü ile birlikte kullanılır.

for i in range(5):
print(i)

Bu örnek, 0’dan 4’e kadar (5 hariç) olan sayıları ekrana yazdırır.

b. while Döngüsü

while döngüsü, belirli bir koşul doğru olduğu sürece bir kod bloğunu çalıştırmaya devam eder.

i. while Döngüsünün Temel Kullanımı

count = 0

while count < 5:
print(count)
count += 1

Bu örnekte, count değeri 5’ten küçük olduğu sürece döngü çalışır ve her seferinde count değeri bir artırılır.

c. Döngü Kontrol İfadeleri

Döngüler sırasında döngünün akışını kontrol etmek için break, continue ve else ifadeleri kullanılabilir.

i. break İfadesi

break, döngüyü erken sonlandırmak için kullanılır.

for i in range(10):
if i == 5:
break
print(i)

Bu örnekte, i değeri 5 olduğunda döngü sonlandırılır.

ii. continue İfadesi

continue, döngünün geri kalanını atlayarak bir sonraki yinelemeye geçmek için kullanılır.

for i in range(5):
if i == 2:
continue
print(i)

Bu örnekte, i değeri 2 olduğunda döngü atlanır ve 2 yazdırılmaz.

iii. else İfadesi

else, döngü normal bir şekilde sonlandığında çalışan bir kod bloğu sağlar. break ile döngü sonlandırıldığında else bloğu çalışmaz.

for i in range(5):
print(i)
else:
print("Döngü tamamlandı.")

2. Fonksiyonlar

Fonksiyonlar, belirli bir görevi yerine getiren, yeniden kullanılabilir kod bloklarıdır. Python’da fonksiyonlar def anahtar kelimesi ile tanımlanır.

a. Fonksiyon Tanımlama ve Çağırma

i. Basit Fonksiyon Tanımlama

def selamla():
print("Merhaba!")

Bu fonksiyon, çağrıldığında ekrana “Merhaba!” yazdırır.

ii. Fonksiyon Çağırma

selamla() # "Merhaba!" yazdırır

b. Parametre Alan Fonksiyonlar

Fonksiyonlar, dışarıdan değer alarak daha genel hale getirilebilir. Bu değerler parametreler olarak adlandırılır.

i. Parametreli Fonksiyon Tanımlama

def selamla(isim):
print(f"Merhaba, {isim}!")

Bu fonksiyon, verilen ismi kullanarak kişiyi selamlar.

ii. Parametreli Fonksiyon Çağırma

selamla("Ali") # "Merhaba, Ali!" yazdırır

c. Geriye Değer Döndüren Fonksiyonlar

Bir fonksiyon, hesapladığı veya işlediği bir değeri geriye döndürebilir. Bu değer, fonksiyon çağrıldıktan sonra kullanılabilir.

i. return İfadesi

def topla(a, b):
return a + b

Bu fonksiyon, verilen iki sayıyı toplar ve sonucu döndürür.

ii. Değeri Kullanma

sonuc = topla(3, 5)
print(sonuc) # 8 yazdırır

d. Varsayılan Parametreler

Fonksiyonlarda, parametrelere varsayılan değerler atanabilir. Bu, fonksiyon çağrılırken o parametreye bir değer verilmezse varsayılan değerin kullanılması anlamına gelir.

i. Varsayılan Parametreli Fonksiyon Tanımlama

def selamla(isim="Dünya"):
print(f"Merhaba, {isim}!")

ii. Varsayılan Parametre Kullanımı

selamla() # "Merhaba, Dünya!" yazdırır
selamla("Ali") # "Merhaba, Ali!" yazdırır

e. Esnek Parametreler

Python, bir fonksiyona bilinmeyen sayıda argüman geçirmeyi sağlayan esnek parametrelerle çalışabilir.

i. *args Kullanımı

*args, bir fonksiyona değişken sayıda pozisyonel argüman geçmenizi sağlar.

def topla(*sayilar):
return sum(sayilar)

sonuc = topla(1, 2, 3, 4, 5)
print(sonuc) # 15 yazdırır

ii. **kwargs Kullanımı

**kwargs, bir fonksiyona değişken sayıda anahtar-değer çiftleri (keyword arguments) geçmenizi sağlar.

def bilgiler(**kwargs):
for key, value in kwargs.items():
print(f"{key}: {value}")

bilgiler(isim="Ali", yas=25, meslek="Mühendis")

Bu örnek, fonksiyona geçirilen anahtar-değer çiftlerini yazdırır.

Döngüler ve fonksiyonlar, Python’da kodunuzu daha düzenli, okunabilir ve yeniden kullanılabilir hale getirmek için kullanılan temel yapılardır. Döngüler, belirli işlemleri tekrar tekrar yapmanızı sağlarken, fonksiyonlar belirli görevleri yerine getiren kod bloklarını tanımlar ve bu blokları farklı yerlerde tekrar kullanmanıza olanak tanır. Bu yapıların kullanımı, yazılım geliştirme sürecinde size esneklik ve verimlilik sağlar.

For ve While Döngüleri

Python’da Fonksiyonlar

Lambda Fonksiyonları

İç İçe Döngüler ve Fonksiyonlar